ในสมัยก่อนที่ยังไม่มีรถยนต์ให้ใช้เหมือนในปัจจุบัน ผู้คนต่างใช้เรือเป็นยานพาหนะ โดยมี แม่ย่านาง ที่ถือว่า เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเรือ ก่อนที่จะออกเดินเรือทุกครั้งจะต้องมีการบูชากราบไหว้ท่านก่อนเสมอ เพื่อให้ท่านช่วยคุ้มครองให้ปลอดภัยขณะเดินทาง เอาฤกษ์เอาชัย และเพื่อให้เกิดโชคลาภแก่เจ้าของเรือนั่นเอง
สำหรับตำนานที่ได้เล่าต่อกันมาไว้ว่า สมัยก่อนพระอิศวรและพระแม่อุมา ได้รับคำร้องเรียนจากพวกกุ้งในลุ่มน้ำว่า ตนนั้นเป็นเพียงสัตว์ตัวเล็กๆ ไม่สามารถสู้สัตว์อื่นได้ พระแม่อุมาจึงบันดาลให้พวกกุ้ง มีหอกแหลมคมอยู่บนหัว และมีปลายแหลมคมอยู่ที่หาง เพื่อใช้เป็นอาวุธในการระวังตัวทั้งด้านหน้าและด้านหลัง แต่กลับกลายเป็นว่า พวกกุ้งวางแผนทำร้ายเรือที่เข้ามาในลุ่มน้ำแทน โดยใช้หอกแหลมคมที่อยู่บนหัวเจาะเรือประมงให้ล่ม จนทำให้เรื่องนี้ไปถึงหูพระแม่อุมาเทวี ท่านจึงได้มอบคำสั่งให้แม่ย่านางนำความสุขกลับคืนสู่ลุ่มน้ำ
จากตำนานที่เล่าขานกันนี้ จึงทำให้ชาวประมงต่างพากันกราบไหว้ท่าน เพื่อช่วยให้การออกเรือปลอดภัย เป็นสิริมงคล หากออกไปจับปลาที่ใดก็ได้ปลาติดไม้ติดมือกลับมาเสมอ มาจนถึงปัจจุบันแม่ย่างนาง เป็นเหมือนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ช่วยคุ้มครองให้แคล้วคลาดปลอดภัย ไม่เพียงแต่การใช้เรือ เพื่อการเดินทางเพียงอย่างเดียว แต่ยังมีการไหว้ แม่ย่านาง รถ ซึ่งรถเป็นยานพาหนะที่ใช้กันในปัจจุบันก็มีการไหว้ท่านอีกด้วย
ในการกราบไหว้ท่าน มักนิยมไหว้กันในช่วงเช้ามากที่สุด จะเริ่มต้นตั้งแต่เวลาประมาณ 07.09 น. ถึง 10.09 น. เพราะเชื่อว่า ช่วงเวลานี้เป็นช่วงเวลาของความมงคลนั่นเอง โดยเวลาที่เหมาะสมในการไหว้แม่ย่านางรถในแต่ละเดือนมีดังต่อไปนี้
- เดือน มกราคม เวลามงคล คือ 07.19 น.
- เดือน กุมภาพันธ์ เวลามงคล คือ 07.09 น.
- เดือน มีนาคม เวลามงคล คือ 08.13 น.
- เดือน เมษายน เวลามงคล คือ 09.09 น.
- เดือน พฤษภาคม เวลามงคล คือ 08.45 น.
- เดือน มิถุนายน เวลามงคล คือ 07.36 น.
- เดือน กรกฎาคม เวลามงคล คือ 09.23 น.
- เดือน สิงหาคม เวลามงคล คือ 07.49 น.
- เดือน กันยายน เวลามงคล คือ 09.24 น.
- เดือน ตุลาคม เวลามงคล คือ 08.39 น.
- เดือน พฤศจิกายน เวลามงคล คือ 07.57 น.
- เดือน ธันวาคม เวลามงคล คือ 08.09 น.
ไหว้ แม่ย่านาง รถต้องเตรียมอะไรบ้าง?
สำหรับในส่วนของการเตรียมของในการกราบไหว้ แม่ย่านาง นั้น ในแต่ละท้องถิ่น แต่ละภูมิภาค จะมีความแตกต่างกัน ซึ่งขึ้นอยู่กับขนบธรรมเนียมประเพณีของแต่ละท้องถิ่นนั้นๆ โดยของไหว้ท่านที่ต้องมีหลัก ๆ ก็มีดังต่อไปนี้
- ข้าวสาร 1 ถ้วย
- น้ำ 1 แก้ว
- ขนมมงคล เช่น ขนมถ้วยฟู สาลี่ ขนมเทียน
- ยาสูบ 3 มวน
- หมาก พูล และยาเส้นสีฟัน 3 คำ
- ธูป 9 ดอก
- ผลไม้มงคล 5 ชนิด อันได้แก่ กล้วยน้ำว้าสุก 2 หวี และผลไม้อื่นอีก 4 อย่าง หรือ อาจจะใช้ผลไม้แบบเดียวกับในการทำพิธีมงคลอื่นๆ ซึ่งอาจจะเป็นผลไม้ตามฤดูกาล หรือ ตามท้องถิ่นก็ได้ตามความสะดวก และความเหมาะสม ยกตัวอย่าง คือ
- ส้ม หมายถึง ส่งเสริมเรื่องของความโชคดี ร่ำรวยเงินทอง
- แอปเปิลแดง หมายถึง สุขภาพแข็งแรง ไม่มีโรคภัย
- กล้วย หมายถึง ช่วยให้ราบรื่น ผ่านอุปสรรคต่างไปได้ด้วยดี มั่งคั่ง ร่ำรวย
- สาลี่ หมายถึง ให้เงินทองไหลมาเทมา โชคลาภ
- องุ่นแดง หมายถึง ความเจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน
- ทับทิม หมายถึง มีความสามัคคี ครอบครัวอบอุ่น
- สัปปะรด หมายถึง มีความรอบรู้ รอบคอบ
- แก้วมังกร หมายถึง มีความอุดมสมบูรณ์ เงินไม่ขาดมือ
- ลิ้นจี่ หมายถึง เสริมความมงคลในชีวิตและโชคลาภ
สิ่งของที่ไม่ควรมีติดรถ
- พวงมาลัยแห้ง หลายคนบูชาท่านด้วยพวงมาลัยดอกไม้สดสวยงาม แต่เมื่อไหร่ที่เริ่มเหี่ยวควรรีบเปลี่ยนโดยทันที เพราะหากทิ้งไว้จนแห้งเหี่ยว นอกจากจะกลายเป็นสิ่งสกปรกในรถแล้ว ยังส่งผลให้การเดินทางมีความติดขัด หรือ มีอุปสรรคในการเดินทางได้
- นาฬิกาตาย ซึ่งเปรียบเสมือนความตาย หมดอายุขัย อาจจะทำให้ดึงดูดเรื่องไม่ดี เช่น อุบัติเหตุทางรถอย่างรุนแรง ทางที่ดีควรนำนาฬิกาที่ตายแล้วไปใส่ถ่านให้เรียบร้อย พร้อมสำหรับการใช้งาน หากชำรุดควรรีบนำไปซ่อมให้เรียบร้อย ให้เหมือนกับชีวิตที่พร้อมเดินต่อไปได้ทุกวันนั่นเอง
- เศษเหรียญ เชื่อได้เลยว่า ใครหลายคนอาจจะทำเศษเหรียญตกไว้ที่ข้างเบาะบ้างโดยไม่รู้ตัว หรือ มักซุกเหรียญไว้ตามซอกประตู หลังจากที่ออกไปจับจ่ายซื้อของมา ซึ่งถือเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่า คุณจะเก็บเงินไม่อยู่ และมีผลกระทบต่อการเริ่มต้นธุรกิจได้นะ
- เศษอาหาร-ขนม สำหรับใครที่ชอบกินอาหาร หรือ ขนมในรถ หลังจากที่กินเรียบร้อยแล้ว อย่าลืมเก็บใส่ถุงให้เรียบร้อย และนำไปทิ้งทันที เพราะหากทิ้งไว้ในรถ นอกจากจะมีมด หรือ แมลงเข้าไปแล้ว ยังสกปรก และไม่เป็นมงคลสำหรับรถของเราอีกด้วย
สรุป
ความเชื่อ ถือเป็นสิ่งที่ช่วยให้ผู้ที่นับถือมีความสบายใจ และเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจอย่างหนึ่ง หากเป็นความเชื่อที่ดีก็จะส่งผลให้ชีวิตมีแต่ความสิริมงคล เช่นเดียวกับการไหว้ แม่ย่านาง รถ แต่สิ่งที่สำคัญในการขับรถบนท้องถนน คือ การมีสติ และสัมปชัญญะในการขับรถ ขับรถด้วยความไม่ประมาท ทำตามกฎจราจร และเมาไม่ขับ เพื่อความปลอดภัยของตัวเอง และเพื่อนร่วมทางนั่นเอง